Nasz powiat na kartach nowej książki 

Zagłada i walka – to tytuł książki, która właśnie ukazała się na lokalnym rynku. To historia drugiej wojny światowej w powiecie dębickim, ale w jego przedwojennych granicach, obejmujących także teren całego obecnego powiatu ropczycko-sędziszowskiego.

Ropczyce, Sędziszów Małopolski, Wielopole Skrzyńskie, Brzeziny, Niedźwiada to ważne miejsca na mapie wojennych wydarzeń. Zarówno jeśli chodzi o zagładę narodu żydowskiego, z bestialską likwidacją gett, jak też o działalność podziemnego państwa polskiego i walkę o wolność. To tu powstały placówki Armii Krajowej: Sędziszów 1, Sędziszów 2, Ropczyce 1, Ropczyce 2, Brzeziny. To tu żołnierze Armii Krajowej podjęli heroiczną walkę w ramach Akcji Burza w lipcu i sierpniu 1944 roku, jako I zgrupowanie dębickiego obwodu AK. Walkę okpioną krwią poległych i rannych mieszkańców: partyzantów, ale też ofiar cywilnych.

Wsie powiatu to miejsce eksterminacji i brutalnych pacyfikacji. Jak ta, podczas której zginęło dwudziestu trzech mieszkańców Brzezówki i Lubziny. A to tylko jeden z przykładów.

Trudno w kilku zdaniach napisać o książce, liczącej ponad siedemset stron, której autorem jest Ryszard Pajura, dziennikarz z Dębicy. Jak sam mówi, to historia, przedstawiona rok po roku, tydzień po tygodniu, a czasami wręcz dzień po dniu. Od września 1939 roku (m.in. zbombardowanie Rynku w Ropczycach czy pierwsze mordy na Żydach w Sędziszowie), po maj 1945 roku, kiedy tzw. władza ludowa coraz bardziej rozbudowywała swoje struktury.

Książka nie jest klasyczną pracą historyczną. To raczej opowieść o wojennych wydarzeniach w naszej małej ojczyźnie. Ale jak pisze autor we wstępie, nie ma w niej ani jednej fikcyjnej postaci, ani jednego fikcyjnego wydarzenia. Każda opisana sytuacja naprawdę się wydarzyła. 

Ryszard Pajura