Ropczyce. Monografia Elżbiety Bujacz - "Dzieje Checheł" to prawdziwa skarbnica wiedzy

Niemal 900 lat historii ujętych w ośmiu rozdziałach, unikatowe zdjęcia, ryciny i tabele. Tak wyglądają „Dzieje Checheł”, monografia autorstwa emerytowanej nauczycielki Elżbiety Bujacz.

Książka, która ukazała się pod koniec 2021 r., jest efektem wieloletniej pracy autorki, która włożyła wiele wysiłku, aby zgłębić dzieje miejscowości począwszy od średniowiecza, poprzez nowożytność, aż do współczesności. Dotarła do wielu rękopisów, m.in. „Ksiąg radziecko-ławniczych z lat 1674-1740”, „Teki Antoniego Schneidera z lat 1773-1872” czy „Rejestru długów skarbowych z 1781 r. i powinności zagrodników i chałupników z Przedmieścia Chechelskiego” przechowywanych w oddziale Archiwum Narodowego na Wawelu. Korzystała też z Metryki Koronnej, Archiwum Skarbu Koronnego oraz dostępnych w Archiwum Głównym Akt Dawnych „Lustracji województwa sandomierskiego, powiatu sandomierskiego, wiślickiego, pilzneńskiego z 1765 r.” oraz „Rejestru poborowych z 1506 roku.” Elżbieta Bujacz dotarła nawet do lwowskiego archiwum, gdzie zachowały się szczątkowe dokumenty o Chechłach. O tym, jak wiele źródeł i opracowań przeanalizowała autorka, świadczy ich wykaz, który liczy aż 20 stron.

– „Dzieje Checheł” to klasyczna monografia będąca podsumowaniem wieloletnich badań nad wybranymi zagadnieniami miejscowości. Atutem monografii jest dobrze skonstruowana struktura oraz solidna podbudowa źródła oparta częstokroć na mało znanych jak dotychczas materiałach archiwalnych – ocenia Grażyna Woźny z Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Ropczycach, która recenzowała pracę. Oprócz niej recenzji dokonał Zdzisław Budzyński z Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Co znajdzie czytelnik na stronicach monografii? M.in. biogramy wybitnych osób wywodzących się z Checheł, zewidencjonowanie rozproszonych i właściwie dotąd bliżej nieznanych źródeł i publikacji wzmiankujących o miejscowości, genealogię rodu Matysków, którego protoplastą był Stanisław Matysek (XVII w.), informacje zaczerpnięte z dokumentów Służby Bezpieczeństwa na temat prześladowania ks. Gerarda Bratka, kalendarium budowy kaplicy i kościoła w Chechłach, katalog kapliczek i krzyży wpisanych w pejzaż miejscowości od XVIII do XXI wieku, nazwiska chechelskich żołnierzy walczących na frontach I i II wojny światowej, nazwiska mieszkańców zamordowanych w czasie trzech pacyfikacji Checheł, opisy działalności instytucji oświatowych i samorządowych oraz organizacji społeczno-kulturalnych, stan badań onomastycznych nad pochodzeniem nazwy Chechły.

Autorka książki od urodzenia związana jest z Chechłami. To absolwentka Liceum Ogólnokształcącego w Ropczycach, Studium Nauczycielskiego w Przemyślu i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie. W latach 1977-1982 pracowała jako pedagog w Zespole Szkół Chemicznych „Stomil” w Dębicy, a od 1982 r. do przejścia na emeryturę w 2007 r., w Zespole Szkół im. ks. dra Jana Zwierza w Ropczycach. Do napisania monografii skłonił ją brak całościowego opracowania dotyczącego Checheł.

„Dzieje Checheł” są dostępne w bibliotekach gminy Ropczyce.